เพลงบอก

เพลงบอก
เป็นการละเล่นพื้นบ้านภาคใต้ของไทย เดิมมักจะใช้ในงานศพ หรือ งานประเพณีต่างๆ เช่น วันสงกรานต์
ซึ่งเพลงบอกจะเดินว่าไปตามหมู่บ้าน เพื่อบอกให้ชาวบ้านได้ทราบว่าจะถึงวันนักขัตฤกษ์ต่างๆแล้ว
ชาวบ้านทั่วไปเลยเรียกติดปากว่า "เพลงบอก"
ลักษณะการเล่นเพลง จะมีผู้เล่นประมาณ ๕ คน เป็นแม่เพลง ๑ คน นอกนั้นก็เป็นลูกคู่
เครื่องดนตรีที่ใช้ก็มีเพียงฉิ่งอย่างเดียว
เพลงบอกบทหนึ่งจะมี ๔ วรรคๆละ ๔ - ๘ คำ โดยแม่เพลงบางคนจะขึ้นคำนำก่อนว่า
" ว่า...ออ...ออ....หอ....หอ" แล้วก็ขึ้นวรรคแรก เมื่อแม่เพลงว่าวรรคแรกจบ ลูกคู่ก็รับว่า
" เอ้ ว่า เห ว่า เอ้" แล้วต่อด้วยข้อความที่แม่เพลงว่า ๒ พยางค์ท้าย ถ้าแม่เพลงร้องซ้ำวรรคแรกอีกครั้ง
ลูกคู่ก็จะต้องรับว่า "ว่า ทอย ว่า ฉ้า เหอ" แล้วต่อด้วยข้อความ ๒ พยางค์ท้าย ต่อจากนั้นแม่เพลงก็จะว่า
ไปจนครบ ๔ วรรค ลูกคู่ก็จะรับวรรคท้ายก่อนตลอดทั้งวรรค แล้ววกกลับมารับวรรคที่ ๓ และวรรคท้าย
อีกทอดหนึ่งตลอด

ตัวอย่างกลอนเพลงบอก
หัตถังทั้งคู่ขอชูยก วางตรงอกยกเหนือเกศ
ไหว้โลกเชษฐ์พุทธธรรมสงฆ์ รวมเรียกว่าองค์สาม

ลักษณะการเล่น
แม่เพลงจะขึ้นคำนำก่อน ว่า...ออ...ออ...หอ...หอ

แม่เพลงว่าวรรคแรก หัตถังทั้งคู่ขอชูยก

ลูกคู่รับ เอ้ ว่า เห ว่า เอ้ ชูยก

แม่เพลงว่า หัตถังทั้งคู่ขอชูยก

ลูกคู่รับ ว่า ทอย ว่า ฉ้า เหอ ชูยก

แม่เพลงว่า วางตรงอกยกเหนือเกศ
ไหว้โลกเชษฐ์พุทธธรรมสงฆ์
รวมเรียกว่าองค์สาม

ลูกคู่รับ รวมเรียกว่าองค์สาม
ไหว้โลกเชษฐ์พุทธธรรมสงฆ์
รวมเรียกว่าองค์สาม

บางท้องที่อาจจะพลิกแพลงไปจากนี้บ้างแต่ก็ยังคงรักษาแนวของภูมิปัญญาท้องถิ่นนี้ไว้